Vier overzichtelijke plattegronden vind ik bij de toeristische dienst van het Zwitserse wintersportoord Crans-Montana. Naast het stratenplan van Crans en Montana en het pisteplan met 140 km pistes tussen 1500 en 3000 meter ook een indrukwekkend routenetwerk voor wandelaars, langlaufers en snow runners. Mijn oog valt echter direct op de vierde plattegrond. Eentje speciaal voor liefhebbers van ski randonnée (tourskiën). Met ‘vellen’ onder je ski’s ga je dan de berg op om terugglijden te vermijden. Crans-Montana biedt 15 routes aan, zie ik. Vier blauwe, zes rode en vijf zwarte routes. Met als meest extreme een zwarte route van 34,7 km met de toepasselijke naam La X’trème. Kortom een uitdagend skigebied.
Rando Parc
We gaan tourskiën met skileraar Michel. Crans-Montana is zo trots op de vele mogelijkheden dat ze het aanbod promoten onder de naam Rando Parc, dat zowel binnen als buiten het skigebied ligt. La X’treme laten we even links liggen. Dan moet je echt wel goed geoefend zijn. Wanneer je die route hebt voltooid, heb je 3059 hoogtemeters overbrugd. Dat is meer iets voor wedstrijdlopers, lijkt mij. In Les 2 Alpes ben ik eens naar zo’n wedstrijd gaan kijken. Dat is echt ongelooflijk om te zien. Zowel de mannen als de vrouwen gleden de berg op alsof ze aan het snelwandelen waren. Ik meen dat de winnaar er vijf kwartier overdeed om ongeveer 2000 hoogtemeters te overwinnen.
Blijven glijden
Michel stelt voor om een blauwe route te nemen die aansluit op een rode route. Eindpunt is het restaurant Cry d’Er. Dan hebben we er 756 hoogtemeters opzitten. Michel noemt het een kennismaking. Voor een aantal van ons groepje is het echter al een hele uitdaging. Bij tourskiën, beklemtoont hij, moeten beide ski’s contact houden met de sneeuw. Beginners hebben al gauw de neiging om bij het nemen van een pas het been op te tillen. Dat is niet goed. Blijven glijden, zegt hij. Het is een gevarieerde tour. We volgen een breed bospad met verharde sneeuw, daarna trekken we onze eigen sporen, wat een stuk zwaarder is, en sluiten we af met een lang gedeelte naast de piste. Elke stap is een stap omhoog. Dat kost veel energie. Al gauw valt ons groepje uit elkaar. Dat is niet erg. Het is juist prima om een tempo te vinden waarbij je jezelf het prettigst voelt. Het geeft mij wel een kick als ik het eindpunt hebt bereikt. In dit geval wordt dat beloond met een heerlijke lunch.
Bovengemiddeld gezond
Berglucht zal altijd wel gezond zijn, maar in Crans-Montana moet hij bovengemiddeld gezond zijn. Tenminste daar ga ik vanuit wanneer ik tijdens de lunch de ontstaansgeschiedenis verneem van deze bekende wintersportbestemming. Zomers is het hier trouwens ook niet verlaten. Dan komen de wandelaars, de mountainbikers en niet te vergeten de golfers. Sylvie van de toeristische dienst vertelt dat de eerste accommodaties werden gebouwd voor patiënten. Meestal mensen die elders een operatie hadden ondergaan en hier kwamen herstellen. Dat begon aan het einde van de 19e eeuw. Daarvoor was het een jachtterrein. Het eerste hotel opende zijn deuren in 1893. Later kwamen er wel wat chalets bij, maar de echte groei gebeurde pas in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw. Net zoals dat het geval was met de kunstmatige skioorden in Frankrijk.
Rustige pistes
Ondertussen zijn er zo’n 50 duizend toeristische bedden, maar daar is, wanneer wij daar in januari zijn, niets van te merken. Op verreweg de meeste pistes hebben wij een zee van ruimte. Ongetwijfeld zal het tijdens de hoogseizoenweken een stuk drukker zijn, maar ook dan, denk ik, zal het wel meevallen. Sylvie vertelt mij namelijk dat maar liefst 40 procent van de wintergasten geen skipas neemt. Een probleem waar wel meer wintersportoorden mee worstelen. Aan de andere kant is het wel weer te begrijpen dat Crans-Montana veel niet-skiërs aantrekt, omdat de wandelmogelijkheden enorm zijn. Voor een witte winterbeleving hoef je hier niet op de ski’s te staan.
5-sterren uitzicht
Over mijn eigen hotel in Montana ben ik reuze tevreden. Hotel Splendide is een eenvoudig 3-sterren hotel met een gemoedelijke sfeer, maar wel met een 5-sterren uitzicht. Vanaf mijn balkon geniet ik van het besneeuwde berglandschap. Het is nog zo’n familiehotel waar je gemakkelijk een praatje maakt met de uitbaters. Eerlijk gezegd vind ik het ook wel enigszins verrassend om een hotel als dit hier tegen te komen. Ik ben nooit eerder in Crans-Montana geweest en ik had een super mondain skioord verwacht. Dat valt wel mee. Het imago heeft mij op het verkeerde been gezet. Ik kom wel wat bontjassen tegen, maar veel minder dan ik had verwacht.
Vooral appartementen
Er zijn vooral veel appartementen. Het aantal bedden in hotels bedraagt slechts 2500. Naast de zes 5-sterren hotels zijn er ook hotels met 2, 3 en 4 sterren – er is zelfs een jeugdherberg. Genoeg keus dus, voor elk budget. De meeste luxe vind je in Crans. Zowel wat restaurants betreft als winkels die de bekende ‘haute gamme’ merken vertegenwoordigen. De 2 restaurants met een Michelinster zijn in Crans. Daarnaast zijn er nog zo’n 90 restaurants, waarvan een 10-tal van Gault & Milliau 13 tot 18 Koksmutsen hebben gekregen. Uiteten gaan hoeft hier trouwens niet duur te zijn. In Montana geniet ik op een terras van een heerlijke daglunch bestaande uit een voor- en hoofdgerecht voor ongeveer 19 euro. Crans-Montana presenteert zich het liefst, begrijp ik van Sylvie, als chique maar niet elitair.
Aminona goedkoper
Chique komen we in elk geval tegen op het terras van Chetzeron. Het enige hotel op de piste. Het hotel is nog maar een jaar of vijf open en het is de moeite waard om hier wat te komen drinken en van het terras even naar binnen te lopen. Pure bergdesign. Echt topklasse. Het imago van Crans-Montana dat ik in mijn hoofd had, komt hier tot leven.
Voor lezers met iets minder financiële mogelijkheden, maar wel met een grote wens om ooit eens naar Crans-Montana te gaan, kan ik nog als tip meegeven dat de appartementen in het dorpje Aminona goedkoper zijn. Het is, op een verhuurwinkel voor wintersportmateriaal na, een winkel-loos dorpje in de volle natuur. Elke 20 minuten rijdt er een gratis skibus naar het dorpje Barzettes, waar een gondel vertrekt naar het skigebied. Bij Aminona begint een mooie wandelroute en er loopt wintertrail voor snow runners langs.
Alaïa Chalet ‘wavepark’
Mocht het door de weersomstandigheden niet mogelijk zijn om te genieten van de pistes dan is er in elk geval een spectaculair alternatief voor jongeren. In Lens, vlakbij Crans, is in 2019 het eerste ‘Wavepark’ op het Europese continent geopend. Alaïa Chalet is opgezet door 3 twintigers en bestaat op dit moment uit een groot indoor skatepark en een hal met zeker 10 grote trampolines. In 2021 komt daar een enorm ‘wavepark’ bij met hoge golven van ruim 2 meter. Voor de durfallen hoog genoeg om hun trucs te laten zien op de surfplank.
Afstand Brussel – Crans-Montana ca. 768 km
Voor meer info: www.crans-montana.ch // www.alaia.ch
